Εξώμβουργο

Εξώμβουργο, Κάστρο της Αγ. Ελένης.

Εντυπωσιακός γρανιτένιος βράχος που δεσπόζει στο κέντρο του νότιου τμήματος της Τήνου σε υψόμετρο 640 μ. . Ο βράχος κατοικήθηκε από την εποχή του χαλκού και μέχρι τους Σκοτεινούς αιώνες . Τα κλασικά χρόνια χρόνια η ασφάλεια και η ειρήνη που επικρατούσε στο Αιγαίο ώθησε τους κατοίκους να εγκαταλείψουν το κάστρο. Κατά την Ενετική κυριαρχία (1207-1715 ) η οχύρωση του κάστρου ενισχύθηκε και μετατρέπηκε σε ισχυρό κάστρο -φρούριο. Το Κάστρο της Αγ. Ελένης όπως ονομάστηκε από το ομώνυμο εκκλησάκι που ήταν χτισμένο στην κορυφή του άρχισε να συγκεντρώνει πληθυσμό παρέχοντας την πολυπόθητη ασφάλεια από τις συχνές επιθέσεις και επιδρομές που δέχονταν οι κάτοικοι του νησιού.Μέσα στο κάστρο υπήρχαν 5 εκκλησίες , δεξαμενές, αποθήκες , πύργοι . Τα σπίτια όπου έμεναν περίπου 800 κάτοικοι ήταν πολύ μικρά , τα δρομάκια στενά και δεν υπήρχαν πλατείες.Στο Borgo- οικισμός έξω από το τείχος- υπήρχαν 98 κτίρια  (σπίτια και μαγαζιά) και 2 εκκλησίες. Το Borgo ήταν η δημόσια αγορά του νησιού.Εκεί είχαν τα καταστήματά τους ακόμη και εκείνοι που κατοικούσαν μέσα στο κάστρο. Οι κάτοικοι του Borgo ένιωθαν ασφαλείς. Το Κάστρο άντεξε σε πολλές λεηλασίες και επιδρομές όμως το οριστικό τέλος ήρθε το 1715 όταν οι Ενετοί το παρέδωσαν στούς Τούρκους. Οι Τούρκοι ανατίναξαν και κατέστρεψαν ολοσχερώς όχι μόνο το κάστρο αλλά και το Borgo. Οι κάτοικοι μετακόμισαν είτε σε άλλα χωριά είτε προσπάθησαν να μείνουν στο νεκρό Borgo …..Τότε ήταν που ο βράχος πήρε τη σημερινή του ονομασία Εξώμβουργο (εξω από το μπούργκο). Το Εξώμβουργο εγκαταλείφθηκε οριστικά στις αρχές του 20^ου  αιώνα.

Η ανάβαση στο κάστρο ξεκινάει δίπλα από το προαύλιο της Καθολικής εκκλησίας της Ιεράς Καρδίας του Ιησού.

Περπατώντας στα στενά δρομάκια και στα ερειπωμένα σπίτια

Στην κορυφή βρισκεται ένα μαρμάρινος σταυρός που το βράδυ φωτίζεται.

Η θέα εξαιρετική σε οποιοδήποτε σημείο του ορίζοντα!

Ανατολικά με θέα την Εκκλησία Ιεράς Καρδίας και
τα χωριά Φαλατάδος, Κέχρος, Μέση , Στενή

Δυτικά με θέα τα χωριά Χατζηράδο, Κτικάδο, Κιόνια

Βόρεια με θέα τα χωριά Σκαλάδο, Κρόκο , Κώμη, Καλλονή

Νότια με θέα τη Χώρα και τη Δήλο

Αξίζει να το επισκεφθείτε για την ιστορία , για τη θέα που προσφέρει , τις σηματοδοτημένες διαδρομές για τους περιπατητές  ακόμα και για αναρρίχηση για τους πιο τολμηρούς!!!!!

Μονοπάτια: Διαδρομή Νο1 Φαλατάδος-Πλατύ-Λιβάδα

Διαδρομή Νο1 Φαλατάδος-Πλατύ-Λιβάδα ,  6 χλμ ,υ.δ 380 μ.,3 ώρες.
Ξεκινάει από το χωριό Φαλατάδος που βρίσκεται σε απόσταση 11 χιλιομέτρων από το λιμάνι.Είναι μία από τις πιο γνωστές ,βατές  και "πράσινες" διαδρομές που εντυπωσιάζει με τις  μοναδικές εναλλαγές τοπίου που προσφέρει.

Στην έναρξη της διαδρομής  η φύση αποπνέει ηρεμία .Ελιές, βελανιδιές, καρυδιές , ξωκλήσια, ποταμάκια , μικροί καταρράκτες συνθέτουν το σκηνικό το οποίο όμως μετά το Πλατύ αλλάζει...

Στη μέση περίπου της διαδρομής θα συναντήσετε ένα μικρό γεφυράκι  και λίγα μέτρα παρακάτω ένα καλά κρυμμένο μικρό σπιτάκι με πανέμορφο κήπο και πολλές κερασιές.

Αν είστε τυχεροί και συναντήσετε τον ιδιοκτήτη του σίγουρα θα σας καλέσει για στροφλιά και σοκολατάκι.

Αν πάτε άνοιξη θα έχετε την τύχη να θαυμάσετε τους  άγριους λευκούς κρίνους (Αrum)

Λίγο πριν φτάσετε στο Πλατύ θα συναντήσετε μικρά πετρόκτιστα σπιτάκια βγαλμένα σαν από παραμύθι που πλαισιώνονται από γρανιτένιους ογκόλιθους.

Το Πλατύ με τις διάσπαρτες εξοχικές κατοικίες ντόπιων αρχίζει να διακρίνεται στο βάθος...

Μετά το Πλατύ η φύση αποπνέει ένταση και άγρια ομορφιά με βάτα, φρύγανα , βράχια χωρίς ίχνος δέντρου και μια εξαιρετική θέα στο Αιγαίο λίγο πρίν φτάσουμε στη Λιβάδα.

Αφότου φτάσετε στο τέλος της διαδρομής είναι μια καλή ευκαιρία να επισκεφτείτε το χωριό Μυρσίνη και να δοκιμάσετε ντόπιες λιχουδιές στο οινοκαφεπαντοπωλείο του ατενίζοντας το ψηλότερο βουνό της Τήνου, τον Τσικνιά. Το αξίζετε!!!!!!!!

Μονοπάτια στη Τήνο

Μουσεία στον Πύργο

Ο Πύργος είναι το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου , βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού σε  απόσταση 25 χιλιομέτρων από το λιμάνι και τη Χώρα. ΄Εχει ιστορία αιώνων στη μαρμαρογλυπτική και  είναι  πατρίδα των γλυπτών  Γιαννούλη Χαλεπά, Δημητρίου Φιλιππότη και του  γνωστού ζωγράφου Νικηφόρο Λύτρα. Ο Πύργος χαρακτηρίζεται ως υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης και σίγουρα θα το νιώσετε κάνοντας μια βόλτα στα πλακόστρωτα σοκάκια  του.Στην είσοδο του χωριού δεσπόζει το σπίτι-μουσείο του Γ. Χαλεπά  αποτελούμενο από τα προσωπικά του αντικείμενα, το εργαστήριό του,  σκίτσα , σημαντικά έργα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Επίσης το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας θα σας ταξιδέψει στον κόσμο του μαρμάρου και θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε για τις παραδοσιακές μεθόδους  του λατόμου και του μαρμαροτέχνη , τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν ,  σχέδια παλαιών μαρμαρογλυπτών αλλά και να θαυμάσετε από κοντά  πλήθος μαρμάρινων αντικειμένων όπως κρήνες , φουρούσια, υπέρθυρα, προσκυνητάρια κλπ. Δίπλα στο μουσείο βρίσκεται η Προπαρασκευαστική Σχολή  Καλών Τεχνών που προσελκύει πλήθος νεαρών παιδιών από όλη την Ελλάδα δίνοντάς  τους την ευκαιρία να εισαχθούν  στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Κατηφορίζοντας από τη Σχολή μπορείτε να περάσετε μια βόλτα από το κοιμητήριο –μουσείο του Πύργου, την εκκλησία του Αγ. Νικολάου με τα υπέροχα μαρμάρινα τέμπλα  και ο δρόμος τελικά σας οδηγεί   στην πανέμορφη πλατεία του χωριού με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο , τις κρήνες του 1778,τα παραδοσιακά καφενεία με καφέ, χειροποίητα γλυκά και νόστιμα ντόπια μεζεδάκια.

Υπέρθυρα-Φεγγίτες

Μαρμαρόγλυπτα αρχιτεκτονικά στοιχεία  λαϊκής τέχνης  που καλύπτουν τα ανακουφιστικά τόξα πάνω από τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών και των εκκλησιών. Τα υπέρθυρα ειναι διάτρητα και έχουν σχήμα συνήθως ημικυκλικό ή ορθογώνιο  διακοσμημένα με θέματα συμβολικά και αφηγηματικά (σταυροί, θρησκευτικές παραστάσεις, λουλούδια, καράβια, δελφίνια, δέντρα , πεντάλφα) .

Οι φεγγίτες, μια ειδική κατηγορία υπέρθυρων που συναντάμε στη Τήνο, εξυπηρετούσαν εκτός από διακοσμητικές και  πρακτικές ανάγκες στην καθημερινή ζωή των κατοίκων .Επέτρεπαν τον σωστό εξαερισμό και φωτισμό του σπιτιού που ήταν απαραίτητα για την πρώτη φάση της εκτροφής των μεταξοσκώληκων αφού η  οικιακή σηροτροφία αποτελούσε οικονομικό στήριγμα των κατοίκων της Τήνου (19^ος αιώνας) .

Τα υπέρθυρα προσέδιδαν κύρος και ήταν δείγμα οικονομικής ευχέρειας των ιδιοκτητών ενώ σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση προφύλασσαν τα σπίτια από τα κακά δαιμόνια.