Πόρτες στον Πύργο

Μια βόλτα στις γειτονιές του Πύργου είναι μια καλή ευκαιρία για να ξεχωρίσει κανείς μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν την λαϊκή παραδοσιακή αρχιτεκτονική  του νησιού. Στενοί πλακόστρωτοι δρόμοι , σπίτια χτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο εκατέρωθεν του δρόμου, υπέρθυρα, δίφυλλες ξύλινες πόρτες σε διάφορα χρώματα (μπλε, κόκκινο, πράσινο, καφέ) , ανθισμένες βουκαμβίλιες συνθέτουν το νησιώτικο σκηνικό. Οι πόρτες είναι το πρώτο αρχιτεκτονικό στοιχείο που κεντρίζει τον επισκέπτη και του εξάπτει το ενδιαφέρον ενώ  ταυτόχρονα προστατεύουν από τους ανεπιθύμητουs επισκέπτες  και διαφυλάσσουν την ιδιωτικότητα των ιδιoκτητών τους. Υπέρθυρα και περιθυρώματα διακοσμούν συνήθως τις πόρτες. Στα περιθυρώματα ( πορτοσιές) ο διάκοσμος μπορεί να περιορίζεται στο ανώφλι (πάνω από την πόρτα ) ή να επεκτείνεται περιμετρικά και στις παραστάδες. Οι διακοσμήσεις είναι κυρίως μαρμάρινες και προσδίδουν στοιχεία για την οικονομική κατάσταση των ιδιοκτητών. Μερικές , κυρίως παλιές πόρτες , έχουν ακόμη παρέα τα ρόπτρα που  προειδοποιούσαν  για την έλευση ενός επισκέπτη ενώ σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση έδιωχναν τα κακά πνεύματα.

Θυμίζουν μια άλλη εποχή που η τέχνη και η παράδοσή της πρόσφερε συμβολικά ένα κόσμο που ήξερε να γεφυρώνει τον κόσμο της φαντασίας και της μυθοπλασίας με την πλευρά της καθημερινότητας.

Φάροι της Τήνου

Φάρος μια λέξη συνδεδεμένη με φως, όνειρα, μοναξιά, ασφάλεια, κινδύνους αλλά και ελπίδα...!!!

Είναι το φως μέσα στο σκοτάδι, η ασφάλεια των ναυτικών, η μοναξιά των φαροφυλάκων και τέλος η ελπίδα ότι το μοναχικό ταξίδι κάποτε θα τελειώσει...

Ο φάροι βρίσκονται σε διάφορα σημεία των ηπειρωτικών και νησιώτικων ακτών ή  βραχονησίδων και παίρνουν το όνομά τους από την περιοχή που βρίσκονται.

Σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία των φάρων, πριν γίνουν αυτόματοι , είναι οι φαροφύλακες. Κατά τη διάρκεια της ημέρας καθάριζαν, συντηρούσαν και εφοδίαζαν με καύσιμο το φωτιστικό μηχανισμό. Τη νύχτα έπρεπε να βρίσκονται στον κλωβό του φάρου, κουρδίζοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα τη μηχανή περιστροφής του φάρου έτσι ώστε να μαζευτεί το συρματόσχοινο, να ανέβει το αντίβαρο , να συνεχίσει τη γύρα του το φως.

Με την πάροδο των χρόνων η τεχνολογική εξέλιξη διευκόλυνε τη ζωή των φυλάκων, ελάφρυνε το φόρτο εργασίας τους , μέχρι σημείου να καταστήσει την παρουσία τους περιττή.

Σήμερα το Ελληνικό φαρικό δίκτυο περιλαμβάνει περισσότερους από 1.300 πυρσούς από τους οποίους οι 120 είναι πέτρινοι φάροι και από αυτούς οι 34 έχουν χαρακτηριστεί Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού είναι υπεύθυνη για την κατασκευή, επισκευή, εφοδιασμό  και συντήρηση του ελληνικού φαρικού δικτύου.

Από την Τήνο έχουμε τη δυνατότητα πρόσβασης σε 3 φάρους:

Φάρος στη νησίδα Πλανήτης στον όρμο Πανόρμου   

Γεωγραφικό στίγμα:   37Ν40  24Ε58

       

Κατασκευάστηκε το 1886 , είναι ορθογωνικής κάτοψης 5,00.μ Χ 9,00 μ. , το ύψος του πέτρινου πύργου είναι 8,00 μ. και το εστιακό ύψος του φάρου  είναι 85 μ.

Ο φάρος είναι κτισμένος από πέτρα και λευκό μάρμαρο Τήνου και δυστυχώς έχει υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές στον εσωτερικό αλλά και στον εξωτερικό χώρο  ενώ έχουν αφαιρεθεί ο κλωβός και ο μηχανισμός του.

Πηγή ενέργειας του φάρου ήταν το πετρέλαιο σήμερα όμως είναι η ηλιακή ενέργεια.

Η νησίδα του Πλανήτη είναι προσβάσιμη με βάρκα από τον Πάνορμο (περίπου 23 χλμ απο την Χώρα ) και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 0,9 μιλίων ή 1,4χλμ .  Η νησίδα στη βάση της παρέχει λιμενική υποδοχή για προσέγγιση μικρών σκαφών  και δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να αποβιβάζονται με ασφάλεια. Η μικρή παραλία του Πλανήτη δίνει την ευκαιρία για κολύμπι ενώ ένα μικρό μονοπάτι (200μ. περίπου) σε οδηγεί στον φάρο σε περίπου 10 λεπτά

Φάρος στη νησίδα Δύσβατο (στο στενό Άνδρου -Τήνου)

Γεωγραφικό στίγμα :  37Ν40 24Ε58

   

Κατασκευάστηκε το 1903, είναι ορθογωνικής κάτοψης 6,90.μ Χ 10,20 μ.,το ύψος του πέτρινου πύργου είναι 9,00 μ. και το εστιακό ύψος του φάρου είναι 31 μ.

Πηγή ενέργειας του φάρου ήταν το πετρέλαιο σήμερα όμως λειτουργεί ως επιτηρούμενος ηλιακός. Ο φάρος βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση, χρήζει όμως εκτεταμένων επισκευών.

Η νησίδα του Δύσβατου είναι προσβάσιμη με βάρκα από τον Πάνορμο σε απόσταση περίπου 7,5 μιλίων  ή 12 χλμ.

Φάρος Λιβάδας

Γεωγραφικό στίγμα:  37Ν37 25Ε15

Κατασκευάστηκε το 1910, είναι ορθογωνικής κάτοψης 7,00.μ Χ 9,86 μ., ενώ παραπλεύρως του κτίσματος υπάρχουν βοηθητικοί χώροι ( W.C, αποθήκη)  και ένας κτιστός φούρνος.Το ύψος του πέτρινου πύργου είναι 10,00 μ. και το εστιακό ύψος του φάρου είναι 41 μ.

Πηγή ενέργειας του φάρου ήταν το πετρέλαιο σήμερα όμως λειτουργεί ως επιτηρούμενος ηλιακός. Ο φάρος βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση, χρήζει όμως εκτεταμένων επισκευών.

Ο φάρος της Λιβάδας  βρίσκεται στο ακρωτήρι  Παπάργυρος και είναι ο μοναδικός από  τους τρείς φάρους της Τήνου που έχει τη δυνατότητα χερσαίας πρόσβασης. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού κάτω ακριβώς από τον Τσικνιά το ψηλότερο βουνό τηςΤήνου. Αν πάτε καλοκαίρι θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε την ανατολή του φεγγαριού μέσα από τη θάλασσα.Μπορεί να προσεγγιστεί είτε από χωματόδρομο που ξεκινάει λίγο μετά το  χωριό Στενή (περίπου 9 χλμ) είτε από χωματόδρομο που ξεκινάει από την Λιβάδα (περίπου 2,7 χλμ).Από το σημείο που θα αφήσετε το αυτοκίνητο χρειάζεται πεζοπορία (περίπου 500μ) ,σχετικά εύκολη ,και ο φάρος ειναι δικός σας! 

Η θέα  και η απόλυτη ηρεμία θα σας ανταμείψουν για τη προσπάθειά σας.

Περιστεριώνες

Είναι εντυπωσιακό όταν η φύση συναντάει την τέχνη και μαζί δημιουργούν εικόνες που συναρπάζουν.Είχα την τύχη να συναντήσω αυτές τις συναρπαστικές εικόνες, στο χωριό Ταραμπάδος, ένα ηλιόλουστο πρωινό που πήγα να φωτογραφίσω τους περιστεριώνες.

Η εκτροφή των περιστεριών στην Τήνο ξεκίνησε με την κυριαρχία των Ενετών στο νησί σαν αποκλειστικό  προνόμιο των φεουδαρχών.

Οι περισσότεροι από τους περιστεριώνες  (περίπου 1.000)  χτίστηκαν τον 18^ο και 19^ο  αιώνα  με την έναρξη της Τουρκοκρατίας και μετά το τέλος της Ενετοκρατίας (1204-1715).

Την εποχή αυτή οι περιστεριώνες περνούν  στα χέρια εύπορων Τηνιακών που μπορούν να αναλάβουν εξ ολοκλήρου την συντήρησή τους. Η ασχολία με το εμπόριο κρέατος και του άριστου λιπάσματος από τα περιττώματά των περιστεριώνων  ήταν εξαιρετικά προσοδοφόρα, κάτι που οδήγησε στο χτίσιμο περισσότερων περιστεριώνων.

Οι περιστεριώνες είναι  διώροφα κτίσματα που βρίσκονται κυρίως στην ανατολική πλευρά και στο κέντρο του νησιού σε εύφορα μέρη με εύκολη πρόσβαση και προστατευμένα από τους δυνατούς βόρειους ανέμους που πνέουν στο νησί. 

Το αρχιτεκτονικό σχέδιο ήταν η επιτομή της απλότητας. Ο κάτω όροφος χρησίμευε ως αποθήκη για τα εργαλεία του ιδιοκτήτη και τις τροφές ενώ ο πάνω όροφος ήταν η κατοικία των περιστεριών.

Οι Τηνιακοί μάστορες χρησιμοποιώντας ντόπια υλικά , κυρίως σχιστόλιθο,  διακοσμούσαν τους περιστεριώνες  με περίτεχνα  γεωμετρικά σχήματα (τρίγωνα ,κύκλους, τετράγωνα, ρόμβους ). Από τους συνδυασμούς αυτών των σχημάτων προέκυπταν απεικονίσεις στοιχείων της φύσης (ήλιοι, κυπαρίσια ,λουλούδια).'Οσο πιο περίτεχνος ήταν ο περιστεριώνας τόσο πιο πλούσιος ο ιδιοκτήτης του. Έτσι κατέληξαν να θεωρούνται μέχρι σήμερα μοναδικά έργα λαϊκής τέχνης και αρχιτεκτονικής.

Σήμερα πολλοί  από τους περιστεριώνες έχουν καταστραφεί είτε από τον χρόνο είτε από τη χρήση των δομικών υλικών τους για άλλες κατασκευές.

΄Οσοι από αυτούς στέκουν όρθιοι μας δίνουν όχι μόνο μαθήματα τέχνης αλλά και ζωής.